ΠΩΣ ΣΤΗΝΩ ΜΙΑ ΝΟΜΙΜΗ ΕΔΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΜΟΥ ΟΠΟΥΔΗΠΟΤΕ;
Αν είσαι ένας επαγγελματίας, θέλεις να ξεκινήσεις να παρέχεις υπηρεσίες σε άλλους και ψάχνεις τρόπο τιμολόγησης, αυτό το άρθρο σε ενδιαφέρει. Δεν έχει σημασία που πουλάς, ούτε τι υπηρεσίες παρέχεις. Digital marketing, εκπαίδευση, ζωγραφική, online products & services, software, software as a service, consultation; Δες παρακάτω πως να ξεκινήσεις να τιμολογείς στήνοντας τη δική σου επιχείρηση.
Τα πρώτα βήματα κάθε επιχειρηματία
Οι πρώτοι πελάτες
Υπάρχει η λάθος αντίληψη οτι η δημιουργία έδρας ειναι το πρώτο που πρέπει να κάνει κάποιος που επιχειρεί. Λάθος. Το πρώτο που θα έπρεπε να ενδιαφέρει έναν επαγγελματία ή επιχειρηματία είναι να βρει πελάτες και να έχει κάποια πιθανά έσοδα. Πριν κάνετε τον κόπο να στήσετε μία επιχείρηση και να αρχίσετε να έχετ έξοδα συντήρησής της, βρείτε πελάτες. Το στήσιμο μίας επιχείρησης και άρα η δημιουργία φορολογικής έδρας είναι ένα happy to have problem γιατί θα το κάνετε αφού έχετε πελάτες και άρα λόγο.
Οι πρώτες συμφωνίες
Όσο δεν έχεις επιχείρηση/έδρα, κάνεις με τους πελάτες σου ένα ιδιωτικό συμφωνητικό με τα δικά σου προσωπικά στοιχεία, που περιγράφει τις υποχρεώσεις σου και τις αμοιβές σου κατόπιν έκδοσης οποιουδήποτε νόμιμου παραστατικού. Πολλοί θεωρούν οτι δεν μπορούν να υπογράψουν συμφωνητικό αν δεν έχουν ήδη επιχείρηση και άρα στοιχεία τιμογόγησης κάτι που είναι λάθος. Το συμφωνητικό μπορεί να αναφέρει οτι το παραστατικό θα δοθεί στο μέλλον ή οτι θα το εκδώσει κάποιος άλλος (που θα κόβει για λογαριασμό σου) ή οτι θα πληρωθείς με απλή απόδειξη είσπραξης. Το ποιος κόβει τελικά το παραστατικό είναι θέμα φορολογικό και όχι νομικό.
Οι πρώτες τιμολογήσεις & εισπράξεις σου
Οι περισσότεροι ελεύθεροι επαγγελματίες/freelancers στην αρχή πληρώνονται μαύρα. Αυτό είναι λύση ανάγκης αλλά κακή πρακτική. Άλλοι επιλέγουν την απόδειξη είσπραξης (κόβεται από από τον πελάτη σας προς εσάς για να δικαιολογήσει τα έξοδα του προς κάποιον). Αυτό σας περιορίζει γιατί δεν επιτρέπει μεγάλα ποσά ετησίως αλλά είναι νόμιμο. Συμβουλευτείτε έναν καλό λογιστή για αυτά.
Αργότερα υπάρχουν δύο επιλογές: 1) βρίσκετε κάποιον τρίτο με υπάρχουσα επιχείρηση και παρόμοιο αντικείμενο να κόβει παραστατικά και του πληρώνετε τον φόρο που αναλογεί στο παραστατικό (νόμιμη πρακτική αλλά κουραστική γιατί κάποιος άλλος κάνει τα λογιστικά για εσάς) ή 2) χρησιμοποιείτε υπηρεσίες virtual έδρας και τιμολόγησης που κάνουν ακριβώς αυτό (τις οποίες αναλύω παρακάτω).
Είναι φυσικό να ξεκινήσετε έτσι μέχρι να δείτε οτι έχετε ένα σταθερό εισόδημα και άρα αξίζει τον κόπο να στήσετε επιχείρηση. Αν και όταν η δουλειά σοβαρέψει και δείτε οτι έχετε 1–2 πελάτες με σταθερό εισόδημα τότε θα φτάσετε στο ευχάριστο πρόβλημα: “πρέπει να στήσω μία δική μου επιχείρηση ώστε να εκδίδω τα δικά μου τιμολόγια”. Ας εξηγήσουμε όμως τα βασικά για το τι είναι έδρα επιχείρησης.
Τι είναι η έδρα μίας επιχείρησης
Μία έδρα μιας επιχείρησης σημαίνει πρακτικά τα παρακάτω:
- H επιχείρησή σου έχει ένα όνομα (που αποφασίζεις εσύ ή διαλέγεις έτοιμο) και έχει μία φυσική διεύθυνση αλληλογραφίας κάπου στον κόσμο. Το αν έχει και γραφείο δεν έχει σημασία, αυτό μπορεί να είναι οπουδήποτε αλλού ή να μην έχει καθόλου γραφείο.
- Η επιχείρησή σου έχει δικό της εταιρικό τραπεζικό λογαριασμό κάπου στον κόσμο για να μπαίνουν τα έσοδα και να πληρώνονται τα έξοδα. Ιδανικά έχεις και μία debit εταιρική κάρτα.
- Η επιχείρησή σου υπάγεται στους εταιρικούς, περιουσιακούς, επενδυτικούς και φορολογικούς νόμους του κράτους στο οποίο βρίσκεται ή έδρα/διεύθυνσή της και άρα πληρώνεις φόρους για τα κέρδη της στο κράτος αυτό.
Ετσι η επιχείρησή σου βρίσκεται σε κάποιο κράτος, πουλάει, υπογράφει συμφωνίες, τιμολογεί, εισπράτει έσοδα και κάνει έξοδα, αποκτά περιουσία και φορολογείται στο κράτος αυτό.
Εσύ είσαι ο ιδρυτής και παράλληλα ο κύριος μέτοχος. Σου ανήκει. Εσύ μένεις οπουδήποτε, η επιχείρησή σου μπορεί να έχει έδρα οπουδήποτε αλλού.
Το που στοχεύει ή παρέχει υπηρεσίες μία επιχείρηση είναι εντελώς άσχετο με την έδρα της. Μπορεί (και πρέπει) να πουλάει παντού στον κόσμο. Μπορεί (και πρέπει) να παίρνει προμήθειες ή υπηρεσίες από παντού στον κόσμο. Μπορεί να παραδίδει προϊόντα παντού στον κόσμο. Μπορεί να έχει εργαζόμενους ή συνεργάτες παντού στον κόσμο. Μπορεί να έχει μετόχους (όπως εσένα) παντού στον κόσμο. Αυτό είναι και η βάση της ελευθερίας εμπορίου, υπηρεσιών και επιχειρηματικότητας.
Τώρα που εξηγήσαμε τα βασικά ας δούμε ποια έδρα βολεύει.
Τι είναι βολική επιχειρηματική έδρα;
Μια “βολική” επιχειρηματική έδρα είναι αυτή η οποία καλύπτει (κατ’ εμέ) αυτά τα 4 σημαντικότατα κριτήρια:
- ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΕΝΑΡΞΗ. Βρίσκεται σε χώρα/κράτος η οποία επιτρέπει να στήσεις και να διαχειρίζεσαι την επιχείρηση σου γρήγορα, εύκολα και on line. Πιστέψτε με αυτό σας ενδιαφέρει πρώτο.
- ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ. Βρίσκεται σε χώρα/κράτος με εύκολο, καλό και αναγνωρισμένο εταιρικό καθεστώς (δηλαδή εταιρικό δίκαιο, προσλήψεις, καταστατικά, επιχειρηματική νομοθεσία, υποχρεώσεις & ευθύνες μετόχων). Αυτό μπορεί να μην σας νοιάζει τον πρώτο χρόνο θα σας πονέσει όμως αργότερα όταν θα πρέπει να διαχειρίζεστε από ένα απλό πιστοποιτικό μέχρι προσλήψεις υπαλλήλων.
- ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ. Βρίσκεται σε χώρα/κράτος με εύκολο και καλό φοροτεχνικό και φορολογικό καθεστώς για την φορολογία εισοδήματος ή φορολογία μοιράσματος κερδών προς μετόχους (δηλαδή εσένα). Αυτό σας νοιάζει άμεσα γιατί θα το πληρώνετε από τον πρώτο χρόνο.
- ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ. Βρίσκεται σε χώρα/κράτος με εύκολο, καλό και βολικό επενδυτικό καθεστώς (δηλαδή αποτίμηση, νομοθεσία επενδύσεων, εξασφαλίσεις, όροι). Αυτό είναι πολύ σημαντικό αργότερα όταν θα θέλετε να “σηκώσετε” χρήματα από τρίτους επενδυτές. Δηλαδή σε 1–4 χρόνια.
Αναφέρω λοιπόν κάποιες λύσεις για επιλογή έδρας μιας επιχείρησης βάσει αυτών των 4 κριτηρίων που μόλις ανέφερα. Άρα θα δείτε προτάσεις για χώρες που πληρούν και τα 4 αυτά κριτήρια, όχι όλες τις πιθανές επιλογές παγκοσμίως και σαφώς όχι τις off-shore χώρες (που έχουν μηδενική φορολογία και άρα φορολογικά συμφέρουν αλλά όχι στα υπόλοιπα). Αν για παράδειγμα σας νοιάζει μόνο η φορολογία αξίζει να κοιτάξετε την Βουλγαρία, Ρουμανία, Μάλτα στην Ευρώπη ή όλες τις offshore χώρες. Δεν τα πάνε καλά όμως αυτές οι επιλογές στα υπόλοιπα που ανέφερα.
Μα εγώ κατοικώ στην Ελλάδα, πως θα έχω επιχείρηση αλλού;
Οποιοσδήποτε Ευρωπαίος (ναι και Έλληνας) πολίτης έχει δικαίωμα να έχει όσες νόμιμες επιχειρήσεις θέλει οπουδήποτε στον κόσμο και οι εταιρίες του θα φορολογούνται νόμιμα εκεί όπου βρίσκεται η έδρα τους. Αυτός ως μέτοχος και φυσικό πρόσωπο φορολογείται πάντα εκεί που είναι η φορολογική του έδρα (π.χ. στην Ελλάδα) για τα κέρδη που εισπράττει από την επιχείρηση του αν τα εισπράττει.
Η λανθασμένη αντίληψη που υπάρχει εδώ είναι πως ένας Ευρωπαίος πολίτης ή επαγγελματίας πρέπει να κάνει έδρα στην χώρα που ζει ή στην χώρα στην οποία πουλάει τις υπηρεσίες του. ΛΑΘΟΣ. Μάλιστα πολλοί λογιστές ερμηνεύουν λάθος το άρθρο 4 του Κ.Φ.Ε. της Ελληνικής φοροτεχνικής νομοθεσίας που περιγράφει το τι θεωρείται Ελληνική επιχείρηση φορολογητέα στην Ελλάδα για να το στηρίξουν αυτό. Ένας Ευρωπαίος πολίτης μπορεί να δημιουργήσει μία ανεξάρτητη επιχειρηματική έδρα οπουδήποτε στον κόσμο και να πουλάει οπουδήποτε στον κόσμο.
Εσύ ζεις στην Ελλάδα μεν, αλλά μπορείς να στήσεις μια επιχείρηση κάπου αλλού. Μάλιστα μπορεί και να μην φαίνεται δημοσίως οτι είσαι ιδιοκτήτης/μέτοχος της επιχείρησης αυτής αναλόγως του τι επιτρέπει η φορολογική νομοθεσία της χώρας που θα την στήσεις (π.χ. στην Κύπρο δεν φαίνεσαι εσύ ως κύριος μέτοχος και δεν είσαι εσύ ο Διευθυντής τυπικά αλλά το γραφείο που σου στήνει την εταιρία). Μπορείς να είσαι ο μοναδικός μέτοχος στην επιχείρησή σου ή να βάλεις και άλλους μετόχους. Μπορείς να είσαι εκτός απο μέτοχος και υπάλληλος ή Διευθυντής της επιχείρησής σου ή και όχι (δεν ειναι απαραίτητο οτι όταν στήνεις μια επιχείρηση και άρα είσαι μέτοχος, οτι εμφανίζεσαι και ως υπάλληλος της επιχείρησής σου — δυο διαφορετικά πράγματα.
Άρα δεν έχει καμία σχέση το που είναι η δική σου νόμιμη φορολογική κατοικία (στην χώρα όπου εισαι εγγεγραμμένος δηλαδή) με το που είναι η νόμιμη φορολογική κατοικία/έδρα της επιχείρησής σου (στην χώρα στην οποία είναι εγγεγραμμένη δηλαδή). Δυο διαφορετικά πράγματα. Ο καθένας φορολογείται στην έδρα του για τα δικά του εισοδήματα. Νομίζω το εμπεδώσαμε.
Virtual έδρα ή αλλιώς ενοικίαση έδρας
Όπως ανέφερα παραπάνω μία καλή λύση για αρχή είναι η εικονική έδρα γιατί σας επιτρέπει να εκδίδετε τα πρώτα τιμολόγια ως Ελ. Επαγγελματίας. Γράφεσαι σε μία υπηρεσία που σου δίνει την δυνατότητα να ‘νοικιάσεις’ την δική τους επιχείρηση ως εικονική επιχείρηση και να υπογράφεις συμβάσεις μέσω αυτών όπως και να εκδίδεις τιμολόγια σε άλλους μέσω αυτών. Όλα online. Τέτοιες υπηρεσίες είναι η Winglio, η Rentacompany.com, ή Εσθονική XOLO την οποία και συστήνω. Αυτές οι υπηρεσίες σου προσφέρουν νόμιμη έδρα στην Ευρώπη (συνήθως στην Ιρλανδία ή την Εσθονία), καταχώριση στο VIES (το Ευρωπαϊκό μητρώο για ΦΠΑ δηλαδή), κάρτα αναλήψεων και το βασικότερο: να εκδίδεις τιμολόγια όπου θέλεις όποτε θέλεις και όταν δεν θέλεις απλώς σταματάς να τους χρησιμοποιείς. Κάθε φορά που εκδίδεις τιμολόγια σε άλλους αυτοί κρατούν αυτόματα ένα ποσοστό (π.χ. η Winglio και η Rent a Company κρατούν το 6% ενώ η Xolo κρατά το 5%). And that’s it. Πολύ βολική λύση για αρχή για να είστε νόμιμοι και να μην μπειτε αμέσως στην διαδικασία να στήσετε δική σας εταιρία/έδρα.
